КЪАЧХЫ САГЪЫШ
Къачхы кюнде джюрек шаушал болады,
Санынг дженгил муал болад, талады,
Къыш да, кенгден, джуукълугъун билдире,
Анда-мында хыны джелле келтире,
Терезеге чапракъланы урады,
Чапракъ тёкген терегим да турады,
Тюгю тюшген джумарыкъча, сюйюмсюз…
Джокъду Джерде ёмюрлюк зат, ёлюмсюз!
Алай эсе-не магъана джашауда,
Кюнлей джортуу, излеу, алыу, ашауда,
Нек джан атдыкъ магъанасыз чабыугъа,
Алгъа чыгъыу, уруу, джыгъыу, табыугъа,
Нек унутдукъ адамлыкъны шартларын,
Нек басдырдыкъ сыйлыланы атларын,
Нек джашайбыз, ариу сёзсюз, сезимсиз?..
Джокъду Джерде ёмюрлюк зат, ёлюмсюз!
Бир кюн чыгъыб кетерибиз, къайтмаздан,
Керек сёзню, айтырынга, айтмаздан,
Биргебизге аллыгъыбыз – бир бусхул,
Сора, некбиз, дуния малгъа, былай, къул?
Алайды да, суукълукъну атайыкъ,
Адамлыкъны джолларына къайтайыкъ,
Джаныуарча, былай джашау, сюйюмсюз!..
Джокъду Джерде ёмюрлюк зат, ёлюмсюз!
Джашау чакъда иги иннет тутайыкъ,
Зарлыкъ, питна, чалдыуланы атайыкъ,
Хар адамгъа джан джылыуну берейик,
Хар адамны къуанганын кёрейик,
Алай бла да къуанч хауа джаяйыкъ,
Джайылгъандан биз да насыб алайыкъ!
Къысха ёмюр бош кетмесин, сезимсиз!..
Джокъду Джерде ёмюрлюк зат, ёлюмсюз!
1998. Гереде. Турция.
ХАР АДАМ - БИР АЛАМ...
(анамы дерслеринден. бийчеси бла къаугъа этгеннге)
Хар бир адам, кеси кибик, бир аламды,
Бичилгени, къыйылгъаны Аллахданды,
Уруб, тюйюб, тюрлендириу, болмазлыкъды,
Ким этсе да, быллай мурат, толмазлыкъды.
Аз билгенле билгенлерин, кёб кёрюрле,
Аз кёргенле, кёргенлерин "кенг" билирле,
Аз билгеннге кёбню айтсанг, сингдиралмаз,
Аз кёргеннге кенгни айтсанг, англаялмаз.
Хар адамда, кенгли-тарлы, бир ёз барды,
Аны ючюн аралары тикди, тарды,
Аны ючюндю къаугъа, тюйюш, англашмазлыкъ,
Дунияда кергенибиз джарашмазлыкъ.
Бир тюкенден кийим алыб кийгенликге,
Бир аш ашаб, бирча джашау этгенликге,
Тыш къарамдан, бары бирча болгъанлыкъгъа
Бирча тюлбюз, "адамбыз"-деб айтханлыкъгъа.
Хар адамны анг байлыгъы энчилиди,
Хар адамны сезим кючю ёлчелиди,
Ол, туушдан, хар адамгъа бериледи,
Джашауда да бирда бек аз тюрденеди.
Аны ючюн, тюз сенича киши болмаз,
"Бол" деген да, джашауунда чыртда онгмаз,
Алай бла, "джарашыугъа" къарарыкъса,
"Джарашыу" бла джашар онгну табарыкъса.
"Джарашыу"- деб халкъда андан айтхандыла,
Алай бла гюнах ишден къайтхандыла,
Бир заманда бир башханы зорламагъыз,
Сюймегенин этдириб да, хорламагъыз!
Хар бир адам, кеси кибик, бир аламды,
Муну эсде тутхан адам - Адамданды,
"Сен-мен"- деу бла джашасагъыз, чарпылмазсыз,
Джашау джолда, тынч кеттерсиз, абынмазсыз.
Эдирне. Турция. 1999дж.
"Мен" болмаса "Биз" да джокъду...
Дунияда хар бир джанны, ашаучусу барды,
Аны ючюн джашау былай ачылыды, тарды.
Адам кесин ашаучугъа, тыйгъычла салгъанды,
Алай, кеси, ашар хырстан, къутулмай къалгъанды.
Ашагъандан башхасы-не, джалгъан сёлешиуню,
ТАБЫ ючюн, ТЮЗНЮ теслеб, ГЫЛЫН юлешиуню?
Ашагъандан башхасы - не, джалгъан шагъатлыкъны,
Эзеу болуб, азаутишле этген артыкълыкъны?
Ашагъандан башхасы -не, зарлыкъ къайнатыуну,
Тюз адамгъа, терс адамла, ачыу чайнатыуну?
Ашагъандан башхасы -не, бирин сындыргъанны,
Джалгъан сёз бла, джанны къыйнаб, джашауун къыргъанны?
Ашагъандан башхасы -не, пачсыклыкъ этгенни?
Питна бла, хыйла бла, муратха джетгенни?
Ашагъандан башхасы -не, казнадан урлауну?
Ара мюлкню, талан этиб, миллетни зорлауну?
Ашагъандан башхасы -не, зоргъа кёз джумууну,
Чимдей, эме, ура, теблей, ёргеге чыгъыуну?
Туура этин къабмаса да, бу ашау тюлмюдю?
Таща иннет, адеб-намыс, адамлыкъ кюлмюдю?
Кимбиз? Небиз? Нек джашайбыз - деб соралабызмы?
Быллай джашау, терс болгъанын ангылаялабызмы?
Да джау эсек, сора бирге, биз нек джыйылгъанбыз?
Бир халкъ деб да, ат аталыб, неге айтылгъанбыз?
Джаныуарны бар болуму - аны тишиндеди,
Адамны уа, АДАМ эсе, онгу - тининдеди.
Тин а, сезим дунияны кенглешдирген хюрдю,
Ол ананы акъ сютю бла, джерлешген бир нюрдю.
Дунияда бола тургъан, тинсизликден болду,
Бусагъатда биз баргъан да, аллай къыйсыкъ джолду.
Алайды да, ойлашыу-деб, заман шахланганды,
Не бар болуу, не джокъ болуу, кёзге къарагъанды.
Да келигиз, хайыр иш бла, джюрек джабсарайыкъ,
Кете баргъан АДАМЛЫКЪНЫ артха къайтарайыкъ!
"МЕН"болмаса "БИЗ" да джокъду,тюшюндюрсюн бу!
"БИЗ"болмаса, "МЕН" да джокъду, бирлешдирсин бу!
2013. Чечня.
