КЪАЙГЪЫСЁЗ
Къарнашы ёлгеннге, джангы элге келдик,
Адетде керекча, къайгъы сёзню бердик,
Сарнау уллу эди, аджымлы ёлгеннге,
Юйюне, Москвадан, сал болуб келгеннге.
Алай сейир этер бир хал болду анда:
Бизни бла ишлеген эгечи, орамда,
Ненча джип болгъанын санаб бизге айтды,
"Биз ма быллайлабыз", деб да ангылатды.
Эки кёзю къургъакъ, къарамы орамда,
Ким келгени бары - аны санауунда,
"Ол джиплеге къара", деб бизге кёргюзтдю,
Алай бла да кёлню кесинден чиркитди.
Ёлген джокъ эсинде, эсиндеги келген,
Багъалы машина, шохла, тенгле, берген.
Да джаным ауруду, аны кёргенимде,
Джуукълукъ дегенни былай кетгенине.
Джаш къаум тиширыу-тойгъа кийиннгенча,
Орта джыллыла да, кёз-къарам этгенча,
Джылау-сарнау этген-тамада къауумда,
Бизни шохубуз да "джип", "келген" къуумда.
Джангыз дуния малы, баш сыйгъа саналыб,
Адамлыкъ деген да гёзенге атылыб,
Къарачай - асылдан бир зат кёрюнмеди,
Бу затны эслей да кёлюм керилмеди.
Бизге не болгъанды, былай бузулурча,
Джангыз ашхын ючюн джашауну къурурча,
Къайдалла адетле, сезимли джюрекле-
Миллет болур ючюн амалсыз керекле?
2010дж.
АЛАЙ ТАНЫРСА
Ичи толу бир саутду, Адам деген.
Къыйын тюлдю биреуленни ичин билген.
"Тий", тийгенлей ичиндеги тёгюллюкдю,
Не болгъаны олсагъатлай кёрюннюкдю.
Алгъаракъда бир "алимге" алай "тийдим",
Адамлыгъын, сыйын, сырын, барын билдим:
"Тёгюлгени" бир кир сууча, джуумдуча,
Сёлешгени - багуш тилни урумуча.
Джауну, тосну дараджасын алай таны,
"Тиер-тиймез" бузуллукъду аны къаны,
Асыл эсе, джарашыулу ангылатыр,
Асылсыз а кир сёзлерин чачыратыр.
Ичи толу бир саутду, Адам деген.
Къыйын тюлдю биреуленни ичин билген.
"Тий", тийгенлей ичиндеги тёгюллюкдю,
Не болгъаны олсагъатлай кёрюннюкдю.
2015. Москва.
[600x399]СЕН "АМАН БАР"- ДЕБ СЫТЫЛМА...
(анамы дерслеринден)
Сен, «аман бар»-деб сытылма,
Тар тюшюнюуге батылма,
Хар бар болгъан зат-керекди,
Бу, Кёк-Уллудан, адетди.
Аман, харамды, антсызды,
Зорлукъ, ачымсыз, шартсызды,
Алай, игилик - хорлаучу,
Аманны, зорну зорлаучу.
Кюн къарангыдан чыгъады,
Кёзбайлангыны къырады,
Зулумну Тюзлюк къаушатыр,
Алай бла Джерни джашнатыр.
Аман бла Иги – ёлмезлик,
Бу алам шарты-кетмезлик,
Ала джаудула, шохланмаз,
Бири бирини джакъламаз.
Алай аланы сермеши,
Хар кюнде баргъан демлеши,
Аланы бизге танытад,
Сайлар онг бериб, сагъайтад.
Алай бла, адам, айыгъыр,
Къалай атларын айырыр,
Не Аман таба айланыр,
Не да Игиге байланыр.
Амансыз Иги танылмаз!
Зор болмай, Тюзлюк айтылмаз!
Джаратхан алай этгенди,
Да джорукъ бизге джетгенди.
Алай, къагъыша- тартыша,
Джагъа-бойунга джабыша,
Иги бла Аман – джашаучу,
Джашауубузну чайкъаучу.
Чайкъауда эсе-кюрешиу,
Кюрешде эсе-кючлешиу,
Алай бла Акъыл онгарыр,
Адамлыгъынг да джангырыр.
Сен «аман бар»-деб сытылма,
Тар тюшюнюуге батылма,
Хар бар болгъан зат-керекди,
Бу, Кёк-Уллудан, адетди!
1994. Нью-Йорк.
АТАМА КЮУ
(СЕМЕН улу ДЖЫРЧЫ СЫМАЙЫЛГЪА)
Уллу алам чархын бурад сормайын,
Адам улу бойсунады бурмайын,
Елюм ачыу ийилтеди шартына,
Бир алгъанын къайтармайын артына.
Бу ачыуну мен да кердюм, сынадым,
Джан-атамы ёлгенине чыдадым,
Тар кабырда джатханына юрендим,
Ачы кюуню сёзлерине тиллендим.
Ата юйюм худжу калыб атылды,
Куанч халым мыдахлыкъгъа батылды,
Джаксыз болуб джангызлыкда арыдым,
Ексюзлюкню не болгъанын таныдым.
Туз джыламук кёз джинкими джабханлай,
Джаным ауруй хар бир тангым атханлай,
Ургъан джелде, качхы талча, бюгюлдюм,
Насыб кюнню къаутырындан тюнгюлдюм.
«Атам» десем ачы джарам ашлана,
«Атам» десем джюрек ауруу башлана,
Ёхдем башым, онгусузча ийиле,
Мыдах ангым сагъышлагъа кёмюле.
«Эл иеси» деучен элле атынга
Багъа бере сени асыл шартынга:
Джыр джырласанг-алтын сынджыр тизгенлей,
Зикир этсенг -джюреклени эзгенлей.
Каты джашау санларынгы эмгенлей,
Хар кюнюнгде джарсыулагъа кёмгенлей,
Тюзлюк излей, тюзлюк саклай, арымай
Елюб кетдинг, джарлы атам, джарымай.
Ёлгенинге джеталмадым, кенг къалыб,
Ахыр сёзню эшталмадым, кёл алыб,
Разылыгъынг башхаладан айтылды,
Кёзлериме морсул чизги тартылды.
Елюм ачыу-джюрегими джигинде...
Елюм джорукъ – джашауму ичинде...
Манга къадар этеригин этгенди,
Джохар атам джер теренге кетгенди!..
Джылау этиб, джылау сени къайтармаз,
Бу ачыуум энди келден таркъаймаз…
Елюм ачыу хар кимге да джетерик,
Джер джюзюнден хар бир джан да кетерик…
Энди барды мыдахлыкъдан хапарым...
Джангыз тюшдед, атам, сени табарым,
Джангыз кёлдед энди сени джашарынг,
Джан садакъа, джан садакъа ашарынг...
Елюм-залим джыламукъну кермезди,
Кадар-залим артыкъ ёмюр бермезди..
Ачы джорукъ джазылгъанды аламда,
Анга тёзюу, аны чегиу -
ТИЛЕК
Келген джолум, таш чачылгъан, тар аушлай,
Талпыу джерим, солуу алыр, кюн турушлай,
Джан атама, муратыма джетейим деб,
Аякъ таяд, тик къаядан кетейим деб.
Джел урады, кёз ачдырмай, онгсуз эте,
Ырхы келед, тар аушха, джол тюзете,
Таяма да-билек болур джокъ адамым,
Илинмейин, тирилмейин джокъ мадарым.
Ёмюрюмю асламысы сюрдю, кетди,
Джара сала, джан ачыта муал этди,
Хончалагъа кюмюш кюрен тартылгъанды,
Кёзлериме кетмезлик ау атылгъанды.
Сюймегеним, сёз джетдире, тыйгъы къура,
Джан насыбым, хауле джеллей, онг-сол ура,
Джекге кетдим, джек-джерледе джерлеширге,
Насыб болмад туугъан джурт бла бирлеширге..
Улхучула, алдаучула, джалаучула,
Къабхын къабыб, джыртыб, юзюб джашаучула
Джуртда ёрге чыкъгъандыла, эзеу-эзеу,
Онглу болгъан, джаныб тюшед, кёсеу-кёсеу.
Этим-дженгим тыш адамдан суукъ болуб,
Зарлыкъ, зюлюм, тюртюу, атыу азау туруб,
Джакъсыз къалыб къараландым, тамгъаландым,
Къарачайгъа кетмез халда мыдахландым.
Сюйген джаным сюймез болду кюе-кюе,
Назик джюрек берчден толду, тие-тие,
Сабий-балыкъ буюрмады джазыу манга,
Джан бас, Аллах, таза кёллю джангыз джанга!
Баргъан джолум тикли джолду, ёрлет ёрге,
Тутхан ишим керти ишди, ётдюр тёрге,
Кюч бер манга, муратларым таркъайгъынчы,
Санларымы кёксюл ёлюм байлагъынчы!
2001дж.
СУУКЪЛУКЪ
Суукълукъ, сен ие болдунг юйюме,
Джарымазлыкъ ышан салдынг кёлюме,
Эркишими гыбыр хоншу этгенсе,
Джюрегиме мыдахлыкъны чертгенсе.
Джашайма да - юйюр джылыу юйде джок,
Къояма да-кетер джерим, аркъам джокъ,
Атам, анам суукъ къабыр орунда,
Эгеч, къарнаш, хар ким -кеси джолунда.
Не этейим, кимиме баш салайым,
Мындан кетиб, энди, къайры барайым,
Ёмюр десенг-асламысы
ДУНИЯ ХАУХДУ
Ёхдем кёллю, сени кёлюнг тауду
Бараса сен онгсузланы эскермей,
Бу дуния барыбызгъа хаухду
Бир джан къалмаз кёк ёлюмге тюбемей.
Уллу кёллю, тутхан джолунг кенгди,
Умутларынг джети кёкге джетерик,
Алай, джерде барыбызда тенгбиз,
Кёкбет ёлюм саныбызгъа тиерик.
Бёгек кёллю, ёлмезлик болгъанча,
Тюрте, ата, алгъа тюшген, келгенни,
Тоюмсузча муратла салгъанса
Кёрмез кибик кёксюл бетли ёлюмню.
Къыяу кёллю, эки кёзюнг ауду,
Джашайса сен ахыр кюнню эскермей,
Бу дуния барыбызгъа хаухду
Бир джан къалмаз кёк ёлюмге тюбемей.
1990дж. Москва.
КЪАЧХЫ ЧАПРАКЪ БЛА ЧЫГЪАНАКЪ
Къатхан чапракъла бла, къуру чыгъанакъдан,
Созулма ханс бла, къатхан лана сабдан,
Къач деметни этиб, терезеге салдым,
Сора анга къарай, кенге сагъышландым.
Джаз чапракъ джашнай эд, мийик бутагъында,
Лана да чагъа эд, эркин таласында,
Созулма сюе эд, эркин керилирге,
Чыгъанакъ тура эд сюйюмсюз бир джерде.
Алай заман келди, бары тозурады,
Ёлюмню бетине, сюймейин, къарады,
Учхан, джюрюген да къара джерге тюшдю,
Ахыр кюнлеринде тенг болду, бирлешди.
Мийик бутакъдагъы, уллу кёллю болма,
Тюбюндегилеге огъартын къарама,
Аламда хар барлыкъ тенгди бир-бирине,
Бир-бирине байланч, керекли джеринде.
Бир кюн джерге тюшер, учхан, сюркелген да,
Бёджекге тенг болур, кёкде керилген да,
Джер дегенинг-къазан, барын эритиучю,
Джангы кепге салыб, джангы тирилтиучю.
Чапракъ, чыгъанакъ да, бир топракъда да эрир,
Джангы сыфат бла дуниягъа келир…
Аламны шартыды-тугъан, джашау, ёлюм!
Мундан къутулалмаз, не алим, не залим!
1999. Анкара.Турция.
КЪАЧХЫ САГЪЫШ
Къачхы кюнде джюрек шаушал болады,
Санынг дженгил муал болад, талады,
Къыш да, кенгден, джуукълугъун билдире,
Анда-мында хыны джелле келтире,
Терезеге чапракъланы урады,
Чапракъ тёкген терегим да турады,
Тюгю тюшген джумарыкъча, сюйюмсюз…
Джокъду Джерде ёмюрлюк зат, ёлюмсюз!
Алай эсе-не магъана джашауда,
Кюнлей джортуу, излеу, алыу, ашауда,
Нек джан атдыкъ магъанасыз чабыугъа,
Алгъа чыгъыу, уруу, джыгъыу, табыугъа,
Нек унутдукъ адамлыкъны шартларын,
Нек басдырдыкъ сыйлыланы атларын,
Нек джашайбыз, ариу сёзсюз, сезимсиз?..
Джокъду Джерде ёмюрлюк зат, ёлюмсюз!
Бир кюн чыгъыб кетерибиз, къайтмаздан,
Керек сёзню, айтырынга, айтмаздан,
Биргебизге аллыгъыбыз – бир бусхул,
Сора, некбиз, дуния малгъа, былай, къул?
Алайды да, суукълукъну атайыкъ,
Адамлыкъны джолларына къайтайыкъ,
Джаныуарча, былай джашау, сюйюмсюз!..
Джокъду Джерде ёмюрлюк зат, ёлюмсюз!
Джашау чакъда иги иннет тутайыкъ,
Зарлыкъ, питна, чалдыуланы атайыкъ,
Хар адамгъа джан джылыуну берейик,
Хар адамны къуанганын кёрейик,
Алай бла да къуанч хауа джаяйыкъ,
Джайылгъандан биз да насыб алайыкъ!
Къысха ёмюр бош кетмесин, сезимсиз!..
Джокъду Джерде ёмюрлюк зат, ёлюмсюз!
1998. Гереде. Турция.
ХАР АДАМ - БИР АЛАМ...
(анамы дерслеринден. бийчеси бла къаугъа этгеннге)
Хар бир адам, кеси кибик, бир аламды,
Бичилгени, къыйылгъаны Аллахданды,
Уруб, тюйюб, тюрлендириу, болмазлыкъды,
Ким этсе да, быллай мурат, толмазлыкъды.
Аз билгенле билгенлерин, кёб кёрюрле,
Аз кёргенле, кёргенлерин "кенг" билирле,
Аз билгеннге кёбню айтсанг, сингдиралмаз,
Аз кёргеннге кенгни айтсанг, англаялмаз.
Хар адамда, кенгли-тарлы, бир ёз
ДЖАШАУУНДА ДЖЫГЪЫЛМАГЪАН АДАМ БОЛМАЗ
(анамы дерслеринден)
Джашауунда джыгъылмагъан адам болмаз,
Бири-джылар, бири-сынар, бири-турмаз,
Бир башха уа, тирелир да, ёрге къобар,
Юсге-башха джабышханны, къагъыб атар.
Джылаучула, болушлукъну сакълагъанла,
Болмайдыла хорлам джолну башлагъанла,
Ала, тая, хынчыу, джунчуй, абынганлай,
Джашайдыла башхалагъа табынганлай.
Джашау деген, тикге тартхан, ёрлешиудю,
Кюнлерибиз, тер акъдыргъан, кюрешиудю,
Ынгычхаучу тёрде орун алалмайды,
Энчи джолгъа, кеси ызын салалмайды.
Санынг сынса, джюрек кюч бла тирелликсе,
Джюрек сынса, Аллахдан кюч тилериксе,
Зоргъа тюшсенг, сый сындырмай, чегериксе,
Эсеб этиб, къутулур джол излериксе.
Бир заманда джазыкъсыныу излемегиз,
Керекли зат болмаса да, тилемегиз,
Джау бла джауча турушургъа кёлленигиз,
Игилеге, ашхылагъа тенгленигиз.
Алайды да, гитчеликден иленигиз,
Джанны, санны къатдырыргъа юренигиз,
Ёмюр деген, ачымасыз сынаучуду,
Болумсузну юсю бла атлаучуду.
Джан аурутуу-адамны баш танымыды,
Къарыусузгъа ёкюл болуу, сынамыды.
Миллетине бала болгъан, алгъышлыкъды,
Деулетине керти болгъан, айтхылыкъды.
2012.
ХАЛКЪЫМА
Уллуну улууу ауур
Таушу кенге кетер,
Улутханлагъа дауур,
Айыб эм налат джетер.
Уллусун улутхан – джагъым,
Башхагъа байракъ тутар!
Уллунгу улутма, халкъым,
Тарих атынгы джутар!
2000. Черкесск.
БЕГИЙ УЛУ АБДУЛЛАХНЫ ТУУГЪАН КЮНЮНЕ
Адамлыкъ бла фахмунг бирге ёрюлген,
Хар ишингде асыллыгъынг кёрюнген,
«Алтын къалам»-деб айтырча, джазгъанынг,
Хар джюрекге джетер кибик, айтханынг.
Адебинг бла юлгю болур, къыйылгъан,
Учхарадан кери тургъан, тыйылгъан,
Фахмунг бла башхалагъа эс берген,
Къыйыкъ затны, юсюн джабмай, терс кёрген.
Малкъар халкъны унутулмаз адамы,
Къарачайны, джан юлюшлю, уланы,
Тюзню айтыр кюч табыучу, бёгексе,
Джарлы халкъгъа сен ёкюлсе, керексе.
Аллах сени узун ёмюр джашатсын!
Сен сюйгенни, барын, джазлай джашнатсын!
Ауруу сенден узакъ болсун, тиймезлей!
Насыб сени тутар болсун, иймезлей!
Кюнде кюнюнг къуанч бла арытсын!
Ёмюрюнгю алам чагъы джарытсын!
Алгъышлайма сени Туугъан Кюнюнгю!
Кёб джылны джай дуниягъа нюрюнгю!
19.10.2015.
ДУНИЯ МАЛГЪА ДЖАН АТХАН ТЕНГИМЕ
Джер кеси да, тенгим, хауада турады,
Тотур урху бла бурулуб барады.
Ёмюрлюк – дер кибик, аламда не барды?
Бюгюнгю деу тауунг, тамбласында – джарды!
Не зат барды ёлмей, тюрленмейин турлукъ?
Ким аталыр Джерге ёмюр ёсер урлукъ?
Ёмюр деген-тар джол, къыйыры - батыуду,
Дуния малгъа талпыу – керксиз чабыуду.
Андан эсе, рахат, кюнню джашасанг а,
Игилик этиу бла бюсюреу алсанг
ЁКЮНМЕ ДЖАШАУУНГА.
Халкъ айтханлай, «джангыз, джанган джылытады,
Джаныз, джанган башхаланы джарытады»,
Джанар ючюн палахланы ётериксе,
Сёз кёлтюрюб, зорлукъ чегиб, тёзериксе.
Алай бла, сезим, джюрек чыныгъады,
Халинг къатыб, адамлыгъынг къыйылады,
Сен чекгенни башхалагъа тилемейсе,
Джаунга да, ачыу, чачыу теджемейсе.
Къыйынлыкъда кёлюнг назик болуучанды,
Назик джюрек сезим бла толуучанды,
Сезим эсе, башхалагъа джайылады,
Алагъа да хузур кюрен къайылады.
Алай бла адамлыгъынг иленеди,
Акъыл зорлай, тюшюнюуюнг кериледи,
Тирелиуюнг алдан-алгъа бардырады,
Джашаунга хорлам энни салдырады.
Сен ёкюнме, джанганынга, джарсыуунга,
Сени къыйыб, бичим берген джазыуунга.
Халкъ айтханлай, «джангыз, джанган джылытады,
Джаныз, джанган башхаланы джарытады».
22.10.2015г.
ДЖУРТУМА АЧЫУ
Суу бокъланса, кири башха чыгъыучанды,
Кърал къатышса, аман орун алыучанды,
Булбул кетсе, кёкге къаргъа чыгъыучуду,
Къакъ-къакъ эте, джырчы болуб джырлаучуду.
Алай болду, ата джуртум, ахсынырлай,
Болумлугъа джол джабылды, тыкъсынырлай,
«Малинала» джайылдыла деулетиме,
Джарашалмай аны ариу келбетине.
Джукъ айтханлай, асылсызла, аууз ачыб,
Кир иннетни, кир сёзлени кенге чачыб,
Эзеу болуб, тамгъа салыу, тамаллашды,
Гылчы, бетсиз, ётюрюкчю шогъайлашды.
Бусагъатда тюзню айтхан, тилиниучю,
Терсге къуллукъ этгенинг а, керилиучю,
Терсни ачхан-къаллы джауча, терслениучю,
Джарлы халкъ да, не этерден терсейиучю.
Тёзюм джокъду, тарбашланы кемлигине,
Къымгъычланы, гыл ишинде, итлигине,
Фахмусузну фахмулугъа чабханына,
Асылсызны асыл орун алгъанына!
Тёзюм джокъду, болмазланы болгъанына,
Джуртуму да чарт-гуртладан толгъанына,
Тёзюм джокъду, мындан ары, бу туруугъа-
Бизни тартыб, эмиб баргъан батыуулгъа.
2016.
РАЗМЫШЛЕНИЕ
Не стало жизни в этой «мерзлоте»,
Сейчас мне все предстало в наготе,
Как непригляден новый мир российский!..
Не выдает уж мозг веселых мыслей,
Не радует и сердце доброй страстью.
Все одержимы деньгами и властью.
Тому, кто слаб сейчас защиты нет,
Лишь только сильным светит ныне свет.
Все на продаже-тело, честь и совесть...
Такую, вот, нерадостную повесть
Нам пишет Рок, любитель странных дел,
СОФИ ТРАМ-СЕМЕН
(Софья(Суфилья, Соуфилия) Семенова)
БАЙЧЫНЫ АХЫРЫ
/"Байчы" деген нарт таурухну тамалына кёре джазылгъанды/
ОЙУНГА КЪАТЫШХАНЛА:
ДЕБЕТ-адамланы ханы.
ЭЛЛЕЙ-Дебет патчахны урланган къызы.
ХЕЙРИТ-халкъдан джаш.
ТУРХАН-эмегенлени патчахы.
ЭГЕТ-Науруз патчахны урланган джашы.
БАЛИЙ-буу сыфатына кирген къыз.
ХУТ-эбиндир-уста темирчи.
БАЙЧЫ-аман чыпчыкъ, хыйлачы.
1 ЭМЕГЕН-сакълаул.
2 ЭМЕГЕН-къараул.
ГЫБЫ
БИРИНЧИ КЁРЮНЮУ
/Хан къаланы тохун сенчасы. Дебет-хан миллетге сёлешеди/
ДЕБЕТ:
Миллетим! Ким билир, мындан ары сизге къаллай бир заман къуллукъ этерме. Ауруу кючлегенди мени, аны ючюн, айтыр сёзюм болуб чыкъгъанма аллыгъызгъа.
Мени джангыз къызым, Эллейни, ол пасыкъ Байчы, эки джылы тола, урлаб, эмегенлени патчахы Турханга бергенин билесиз. Алай бла бизни эмегенлеге бойсундурургъа излеген эдиле да, ол затха мен бой салмадым, къызым амалтын халкъымы тузакъгъа тюшюралмадым. Джаным сытылса да, джангыз баламы джауну къолунда къойуб, сизге эркин джашар онг бердим.
Он алты джылны ичинде, эм айтылгъан джитиле джолгъа чыгъыб, къызны къутхарыр ючюн джан атдыла, алай Турханны джер тюбюндеги къаласына джол табалмадыла. Алай бла, къызымы аладан урлаб къачырыр дыгаласладан тюнгюле, бугюнге джетдим.
Эллейни ёмюрге тас этдим-деген акъылгъа бой салыб къоялмай, быйыл да, акъыл-балыкъ болгъан джигитле эрлик эришмелеге чыкъгъан кюн, аладан къызны къутхарыр бири чыгъармы эди-деб, ол дыгалас бла былайгъа чыкъдым.
Бюгюнгю эрлик эришиулеге къатышханла да, мени къызымча, 17 джылгъа киргендиле, джигитликге ёшюн ургъандыла, энди аланы ичинден бир джигит чыгъыб, Турханны къаласына джол табыб, къызны къутхарыргъа алланырса, ол джигитни, туугъан баламдан башха кёрмезге, халкъым, сени аллынгда сёз береме.
Бу джол къыйын болгъаны ючюн, "сен бар" дерча тюлдю. Бу джолда адамны армау этер кёб тюрлю тыйгъыч барды, ол себеден, кеси разылыгъы бла, бу ишни баджаргъанга, ханлыгъым да, къызым да ёмюр аманатды.
Къартлыкъ келсе джан джаныучу, ол джаныуну да джандан-къандан, эт-дженг сериулетеди. Къызымы кюсейме, миллетим! Айыб этмегиз уллайгъан патчахыгъызгъа.
/Халкъ бир талайны гор болуб турады, сора алгъа Хейрит чыгъады/
НЕЙРИТ:
Патчахым! Мен сабийлигимден бери бу артыкълыкъны эштгенлей турама. Ханбийчени излей джолгъа чыгъаргъа джюрегим тартса да, джылым джетмей, уллула эркинлик бермей, бугюнге келдим. Бусагъатда уа, эрлик эришиулеге киргенден сора, кесим оноу этерча болгъанма. Бийче къызны излей джолгъа чыгъыу-муратым эди, бусагъатда муратыма джол ачылгъанын, сени сыйлы сёзюнгден англадым. Мен хазырма джолгъа чыгъаргъа. Дунияда джаным сау болса, ол хыйлачы Байчыны уясына, телисыман Тургъанны къаласына джол табарма. Сыйлы Патчахым! Ханбийчени ызындан мени ий!
ДЕБЕТ:
/ёрге къоба, кёлю тола/
Кимсе сен, джигит улан? Тукумунг-джугъунг къайданды?
ХЕЙРИТ:
Айтылгъан атамы сыйына тыйыншлы болалмасам да, айтайым... темирчи Хутну джашыма, талай джылны мындан алгъа, таулада тас болуб къалгъан Хутну.
ДЕБЕТ:
Темирчи Хутму? Ол айтылгъан устанымы? Э-э-э, уллу къазанда бишген эт чий къалмаз! Аламат адам эди атанг... /ахсыныб/ Къадары ачы болду... /алгъа атлай/ Былай бир кел, джашым! Къолунгу бир тутайым! /къол тутушадыла/ Хэй, сени атанг киши тенглик эталмагъан темир уста эди... Халкъда аты "чемер Хут" эди, мен аны ахлумча сюе эдим... Бюгюн, бюгече да ол этген киритле, эшик, къабакъ безгиле, къабыргъа джасамала, къама, бичакъ бу къалада туруудан-турадыла, алай бла эсиме тюшмей бир кюн да кетмейди. Игини ёлюмю амандан-дегенлей, не болду эсе да болду, ханлыкъ да эбиндир устасындан къуру къалды. Сау эсе-джолунда, ёлген эсе-керти дуниясында уллу Тейри джагъы болсун!
/Халкъ да, патчахны артындан Тейриге дуа этеди. Хан Хейритни эркелете, имбашындан къагъа/ Сора сен ол гёджебни джашыса? Хэй, халкъым, деу тамырдан хылеу бутакъ чыкъмаз! Атасыны джашы!..
/Кёзлерине узалады, къарыусузлашады, къараулла патчахны олтуртадыла/
ХЕЙРИТ: Сау бол, сыйлы патчах! Сени кёзджаш ургъан кёзлеринги джарытрмай, ариу Эллейни табмай, мен артха къайтмам, Тейри болушлугъу бла! Ханбийчени алыб келиу-муратымды, антымды!
ДЕБЕТ: Хейрит! Джигит ул! Къаллай къыйын джолгъа терегенинги ангылаймыса? Байчы алай бош хатачыкъла этиучю аманлыкъчы тюлдю. Ол, аманлыкъ этмей джашаялмагъаны себебли, къатышдырмагъан заты джокъду дунияда. Былайда былай этер-деб бир
Принята на госзаказ
Управлением Театров Министерства Культуры СССР в 1986г.
Права сохранены.
SOFİ TRAM-SEMEN
НОЕВ КОВЧЕГ
/фантастическая драма в двух действиях/
СЦЕНА ПЕРВАЯ.
Господа!
В последнее время чувствуется особая ориентация канала, на оправдание действий Израиля против сектора Газа, что вызывает недовольство россиян, поскольку давно известно, кто там является агрессором, а кто жертвой. Попытки приглашать произральские кадры и оправдывание варварства, вызывает досаду и нивелирует веру в корректность вашего канала.
Россияне обеспокоены тем, что важные должности в государстве заняты лицами еврейской национальности и ведется реклама чуждых нам идей, с постоянным упоминанием Израиля, словно части России, сверканием иллюминатского символа "глаза" и "пирамиды".
Сегодня прошла у вас информация, что Исламское Государство Ирака и Ливанта, пригрозили убийством представителям христианской и иудейской религий, тогда как местные беженцы открыто говорят, что эти террористы убивают и суннитов, и шиитов и что они вынуждены спасаться бегством.
Скажите, пожалуйста, каким образом "исламцы-фундаменталисты" могут убивать суннитов, если сунни и есть фундаментальный ислам?
Недавно в соцсетях были опубликованы угрозы так называемых исламистов о том, что они "разрушат Мекку". Может ли истинный мусульманин, тем более фундаменталист, сказать и желать такое?
Думается, что так называемое "ИГИЛ" не что иное, как специальное военизировнное объединение, под руководством совсем не исламских сил и работает на то, чтобы отвоевать пространства, указанные в карте "Великого Израиля".
ИГИЛ не является борцом за ислам!
У него иное предназначение, как отвод внимания общественности от истинных дел. И нынешнее вторжение Америки в Ирак и доставка военной помощи курдам(этническим братьям евреев) о многом говорит!
Платят ИГИЛу не исламские источники!
Думается, что это один из отвлекающих маневров, в деле перекроя границ на Востоке, в пользу Израиля.
Хочется выразить недовольство искажением подлинного положения дел на Востоке.
Россияне не националисты, но когда их начинают держать за лохов, картина может быстро смениться.
С уважением и надеждой на подлинное освещение событий...
УКРАИНСКИЙ КРИЗИС
Софи Трам-Семен
"Украинский кризис" может стать серьезным кризисом, задевающим многие страны. Америка, у которой рейтинг упал до неимоверного уровня, как в мире, так и в глазах собственного народа за Югославию, Ливию и Ирак, не говоря уже обо всех горячих точках, где побывал "сапог" Пентагона, должна понять, что она уже не является душеприказчиком всех стран и всех лидеров! Демократия, в понимании Америки, не соответствует этническим, конфессиональным, культурным интересам многих стран. Политические и экономические "струны" в мире, стали слишком натянуты и "Украинский кризис" стал той точкой, когда может "лопнуть струна". Позиция Путина по кризису Украины всецело поддерживается народом России.
РОССИЙСКИМ НАРОДОМ ОСУЖДАЕТСЯ:
-признание легитимным киевского правительства, пришедшего к власти, при поддержке вооруженных фашистских групп правого сектора (бандеровцев), что является образцом вооруженного захвата власти, в нарушение международных норм, чего не могли не видеть США и Европа, спешно признавшие власть, избранную на майдане, легитимной.
Спрашивается, какую цель преследовали уважаемые руководители уважаемых стран?
-провокационный закон "о статусе русского языка", спешно принятый Радой, сразу после государственного переворота, что привело к размежеванию по этническому признаку и гражданскому противостоянию запада и юго-востока страны.
По какому умыслу и чьему наущению был принят этот закон, с такой поспешностью? Создается справедливое представление, "друзьям" Украины нужна была еще одна горячая точка и уже в сердце Европы?
-решение об использовании регулярной армии внутри страны, против одной части своего народа, в ситуации отсутствия военного положения - преступление, в результате чего противостояние запада и юго-востока Украины переросло в вооруженное противостояние и в провозглашение юго-восточных территорий "РЕСПУБЛИКОЙ ДОНБАСС". "Майданное правительство" Украины может не знать, что делает, но те, кто раздавал печенье на майдане, кто обещал кредиты, кто летал из-за океана не могли не предвидеть, к чему такое положение приведет. Они же уважаемые политики!
-квалифицирование присоединения Крыма к исторической родине, по свободному волеиъявлению народа "аннексией", не что иное, как отрицание основ демократии, о котором так много любят говорить Европа и Америка.
Россия является исторической родиной крымчан и при растаскивании СССР, под восторги Запада, народ Крыма о желании или нежелании перейти в другую страну никто не спрашивал, а потому Путин принял решение, исходя из желания самого народа Крыма и требованию россиян.
-вмешивание во внутренние дела Украины, Америки и Европы, накаливание враждебной атмосферы между Украиной и Россией, провоцирование вооруженного противостояния двух государств, демонстрация силы, с вводом контингента в соседние страны, кораблей в Черное море, активизацией НАТО в прибалтийских республиках, возбуждение общественного мнения в Молдавии, Турции, Грузии, угрозами продажи технической документации "Сатаны", оголтелая пропаганда против России, все это давно известные, нафталинные методы холодной войны, посредством чего есть явные поползновения втянуть Россию в войну с братской Украиной, ЧЕГО НЕ БУДЕТ!
Таким образом, недругам России надо выбрать дипломатический, уважительный, партнерский курс, при общении с президентом Путиным, так как на санкции, на приказной тон, на похлопывание по плечу, на высокомерное поведение и пр. у России всегда была генетическая "аллергия". С позиции силы с Москвой решить ничего нельзя!
Поскольку юго-восток Украины может
ПРОЧЛА МНЕНИЕ НАШИХ ПОЛИТОЛОГОВ В ГАЗЕТЕ "ВЗГЛЯД"...
Прочла и удивилась. Неужели наши политологи в таком глубоком невежестве!? Странная трактовка ситуации. Полное незнание сути явлений. Этим политологам надо в отставку, а СМИ не спрашивать их и не выносить чушь на суд читателя.
В Турции происходит следующее:
Страна, со времен Тургута Озал, полностью стала хвостом Америки. Тургут был курд, этнический родственник евреев и армян, которые и занялись внутренней реорганизацией страны. Уже тогда, во все важные посты в государстве стали приходить кадры именно из этих этнических групп, стали готовиться "кадровые резервы" и активно внедряться, поменялась политика внутри и вне страны и таким образом, к сегодняшнему дню, не стало ни одной важной должности в стране, где бы не сидел представитель названных этнических групп. Они, конечно же, вели и ведут соответствующую интересам своих этнических групп политический курс, при полном принятии указов из США и Израиля.
Сегодняшний президент Абдуллах Гюль-этнический армянин, У Эрдогана отец-лаз, мать булгарская тюрчанка, главы армии, оппозиционных партий, ДЖХП, СМИ, науки, образования, культуры, здравоохранения и пр.- евреи. Ультраправая тюркская партия МХП - тоже не исключение, глава также принадлежит к названной этнической группе, хотя тщательно это скрывается. Вот почему реальной оппозиции нет! ( Как и у нас, кстати.) Практически сейчас народ остался лицом к лицу с властью, которая ведет страну к полному захвату ее чужестранцами и полному уничтожению коренного, государствообразующего этноса, тюрков.
Если наши политологи, которые тут несут чепуху, вгляделись бы получше, то увидели бы, с какой целью террористическая, курдская организация ПКК уже более сорока лет ведет внутреннюю войну и власть "не может" подавить ее. (Кавказ не напоминает?) Она набирает силы, мощно финансируется и в Турции, каждый день, армия дает потери, гибнут граждане. А в армии, полиции, особых отрядах быстрого реагирования, жандармерии, как правило служат только тюрки, а евреи, армяне, цыгане, курды откупаются от армии, потому что чужеродный парламент, молчаливо принимает нужные для этого законы. Сейчас, заплатив определенную сумму можно освободиться от воинской повинности, что и делают. Под пули идут тюрки! Таким образом планово уничтожается тюркский генофонд и раздувая курдский национализм, идет плановый захват юго-восточных территорий Турции.
На этом фоне-экономика страны полностью в руках чужестранцев. Вплоть до портов, все продается, американские базы размещаются, израильтяне берут пространства якобы в аренду на 49 лет и пр, а народ влачит жалкое существование, рождаясь и умирая в съемной квартире. Пусть наших политологов не обманывает картина внешней благополучности. На деле-банкам должны еще не рожденные дети! Вот так объели американские и израильские финансовые умы эту страну!
Народ дошел до последней черты вот потому вышел на улицу.Это не молодчики, как в Ливии, не надо путать, там, на улицах всех годов страны - весь народ: и стар, и млад. Все народы, конфессии, социальные группы-все вместе, забыв свои разногласия, которые подогревались всегда неродственной Турции властью, они дружно стали плечом к плечу против американо-израильского засилья в стране!
Сегодняшние события в Турции - серьезный шаг и наглядный призыв ко всему человечеству, сбросить с себя клопа, каковым является империалистическая финансовая система, с засильем еврейских банков-ростовщиков.
"Нашим" "политологам", в турецкой народной акции, надо бы увидеть начало конца грязной политики, финансового засилья, морально-нравственного разложения человечества, выхолащивания сути