Obok olbrzymiej ilosci kaplic, obok znanych i uczeszczanych obiektów pielgrzymkowych na Ziemi Kłodzkiej wa¿ne miejsce zajmuja kaplice, którch przyczyna fundowania jest smierc. Smierc jako ostateczny los człowieka i jego dramat. Najbardziej znana bedaca, w skali całego kraju, unikatowym dziełem kultury religijnej jest kaplica w Czermnej, zwana kaplica czaszek. Zlokalizowana koło koscioła parafialnego sw.Bartłomieja w Czermnej - jest jedna z najwiekszych osobliwosci naszego regionu i jedynym tego rodzaju zabytkiem w Polsce. Przyciaga wielu zwiedzajacych, wzbudza lek i refleksje nad smiercia.

  Jest to kaplica, której sciany i sklepienie wyło¿ono szczatkami - ludzkimi, prawdziwymi czaszkami i koscmi. Znajduje sie tutaj 3 tysiace czaszek, a dalsze 21 tysiecy jest w krypcie pod kaplica. Ta wielka liczba ludzkich kosci i czaszek została umieszczona w tej kaplicy celowo. Uczynił to Wacław Tomaszek, tamtejszy proboszcz, (z pochodzenia Czech) , człowiek, któremu rozmyslanie nad smiercia zajeło prawie całe ¿ycie. Pełnił on obowiazki duchownego przez czterdziesci lat, a ostatnie trzydziesci poswiecił tej niesamowitej kaplicy. Pomysł zrodził sie byc mo¿e przy zwiedzaniu przez niego katakumb w Rzymspoczie. Wzorem mógł sie te¿ stac słynny Kosciół Czaszek w miejscowosci Kutna Hora w Czechach. W roku 1775 ksiadz Wacław Tomaszek przebywał w Rzymie. Tam doznał wielkiego wstrzasu. Podczas zwiedzania katakumb pierwszych chrzescijan przera¿ony widokiem otwartych ludzkich grobów, szkieletów, czaszek, podziemnych ciemnych korytarzy wzbudził w sobie wielka refleksje nad ostateczna prawda o człowieku - o smierci. Przepełniony tym wra¿eniem powrócił do Czermnej i tam wydarzyło sie cos jeszcze bardziej niesamowitego. Pewnego dnia ksiadz Tomaszek zauwa¿ył, jak psy rozdrapuja ziemie koło starej dzwonnicy przy koscielnej. W ziemi zaczeły ukazywac sie ludzkie czaszki i kosci.

  Wezwał wiec grabarza J.Langera i koscielnego J.Schmidta i razem zaczeli wydobywac znajdujace sie płytko pod ziemia szczatki. Nie spodziewali sie, ¿e natrafia a¿ na kilkadziesiat tysiecy ludzkich kosci. Były to kosci ofiar wojen na Ziemi Kłodzkiej, prawdopodobnie z czasów wojny trzydziestoletniej (1618-1648), prusko-austriackiej i szerzacych sie po niej epidemiach cholery w 1680 roku oraz prawdopodobnie z wojny siedmioletniej (1756-1763). Ksiadz Tomaszek postanowił wydobyc wszystkie szczatki. Polecił grabarzowi i koscielnemu oczyscic, wybielic kosci wraz z czaszkami i zgromadzic w kaplicy. Prace rozpoczeto w 1776 roku. Wybudowano kaplice i przez nastepne 18 lat ks. Tomaszek przy pomocy grabarza Langera zbierał w rejonie Kudowy, Dusznik i Polanicy ludzkie szczatki. Wyło¿ono sciany koscmi i czaszkami, pokryto nawet nimi sufit. Umieszczono w kaplicy ołtarz z figura Chrystusa na krzy¿u - najwiekszego symbolu smierci.

  Ponadto ustawiono figury dwóch aniołów. Prace w kaplicy trwały do 1804 roku. Zgromadzono około 24 tys. ludzkich czaszek i piszczeli. Wystrój kaplicy stanowi około 3 tys. czaszek, reszta jest zgromadzona w podziemiu, uło¿ona na wysokosc 2 metrów. Przejeci tym spotkaniem z przemijalnoscia swiata i smierci - ksiadz Tomaszek i grabarz Langer - postanowili, aby ich posmiertne szczatki równie¿ spoczeły w kaplicy.   

  Tak sie stało. Obecnie wnetrze wyglada bardzo podobnie jak przed laty, ale ciekawsze okazy czaszek, ongis le¿ace na ołtarzu, umieszczono w szklanej gablocie. Znajduja sie tam czaszka ks. Tomaska (zmarłego w 1804, umieszczona tam zgodnie z jego ostatnia wola), grabarza Langera, wójta Czermnej i jego ¿ony. Czaszka wójta Martinca jest przestrzelona.. W czasie wojny 7-letniej (1756-63) wójt przeprowadzał wojska
austriackie przez góry, za co Prusacy go rozstrzelali. Obok le¿a przedziurawione czaszki dwóch ¿ołnierzy zabitych bronia biała, kosc udowa wysokiego (ok.2 m) Szweda i charakterystycznie zbudowana Tatara, a tak¿e czaszki ze zmianami chorobowymi i zle zrosniete kosci konczyn. Wsród piszczeli, czaszek, uło¿onych warstwami przy scianach kaplicy znajduja sie dwie rzezby aniołów: jeden z traba (pod nim napis: "Powstancie z martwych"), drugi z waga (z napisem: "Pójdzcie pod sad"), na srodku ołtarz z barokowym krzy¿em.

  Kaplica czaszek w Czermnej jest osobliwym symbolem przemijalnosci ¿ycia i smierci, ciagle budzi refleksje nad ogromna kultura religijna Ziemi Kłodzkiej. Dzis tysiace turystów podziwia Kaplice Czaszek w Kudowie-Czermnej, snujac refleksje o smierci, sadzie ostatecznym i zmartwychwstaniu, bowiem grób - a ta kaplica jest swoistym grobem - to miejsce poczatku wiecznosci. Chyba tak nale¿y rozumiec przesłanie ksiedza Tomaszka. czytaj wiecej: o Kaplicy Czaszek w serwisie Wiadomosci 24.